Life-hack #4 How to beat Bureaucracy

Bureaucratie
De systematisering van het dagelijks leven brengt niet alleen voordelen met zich mee. De logica van Silicon Valley – we brengen jou transparantie als jij ons je data levert – grijpt diep in onze leefwerelden in. Wie iets te verbergen heeft, zal wel kwade bedoelingen hebben. Privacy, zoals verwoord door Dave Eggers, is diefstal. Maar van wie? En welk nieuw bureaucratisch monster is era an het ontstaan? Kritiek is dat systemen er niet meer zijn voor hun gebruikers, maar voor zichzelf. In de lezing Silicon Valley: the invisible trap deelt Morozov zijn scepsis ten aanzien van het ongebreidelde geloof in technologische vooruitgang en bevraagt hij de ‘quick fix’ oplossingen van maatschappelijke problemen.

De lezing: 29 oktober – donderdagavond in Tivoli Vredenburg
De vierde Life Hack Marathon heeft in het laatste weekend van oktober plaatsgevonden. Het centrale thema was ‘Bureaucratie’. Net als bij de voorgaande Marathons organiseerde Hacking Habitat een lezing van een internationaal gerenommeerde spreker. In samenwerking met Impakt Festival, en als onderdeel van Residenties in Utrecht, sprak schrijver en internetkenner Evgeny Morozov ruim achthonderd mensen toe in de Grote Zaal van Tivoli Vredenburg. Luister de lezing hier terug.

Morozov betoogde in zijn somber stemmende lezing dat Silicon Valley met haar zucht naar technologische oplossingen voor sociale problemen een versnelde afbraak van onze welvaartsstaat in gang zet, sterker nog, die afbraak als noodzakelijk ziet om een toekomst te scheppen die door data-analyse en aan elkaar gekoppelde netwerksystemen wordt geregeerd. Referenten Arjan el Fassed en Jons Janssens zien nog mogelijkheden om de toekomst niet in zijn geheel in de controlerende handen van Silicon Valley en veiligheidsdiensten als de NSA te leggen, maar moesten wel bekennen dat massale bewustwording een allereerste noodzakelijkheid is. Daarnaast wordt meer begrip van de technologie die ons omringt een vereiste. Een voorbeeld is dat onze gebruikerssporen, persoonlijke data, worden gebruikt om het online zoekgedrag en koopgedrag te beïnvloeden. Silicon Valley versterkt zichzelf doordat wij het niet in twijfel trekken, maar erop vertrouwen.

Werkatelier op de vrijdag: Life Hack Marathon #4
Het werkatelier vond weer plaats in de oude Gevangenis aan het Wolvenplein. Tijdens de werkateliers is het centrale doel ‘Life Hacks’ te bedenken. Die Life Hacks kunnen worden begrepen als ingrepen of trucs die ervoor zorgen dat jij de regie over het dagelijkse leven in eigen handen houdt en niet verstrikt raakt in de grotere systemen. Hacking Habitat gelooft in ‘de kracht van mensen om de wereld om hen heen te veranderen, om meer zeggenschap over je eigen leven te verkrijgen en om in de ontmoeting met anderen een waarde te herkennen die groter is dan het systematisch, algoritmisch geweld.’ Het is ook belangrijk dat de Life Hack Marathons de mogelijkheid bieden om mensen uit verschillende lagen van de samenleving met elkaar in contact te brengen. Hier klinkt het woord empowerement in door, één van de kerngedachtes van Hacking Habitat. Artistiek directeur Ine Gevers zegt hierover in een interview met De Helling: ‘Hacking Habitat wil in elk geval een gevoel van medemenselijkheid uitstralen. Een gevoel van samen sterk zijn.’
Opnieuw was er een divers gezelschap bijeengebracht met mensen vanuit verschillende ‘systeemwerelden’. Moderator van de dag, Marjan Slob, interviewde kunstenaar Martijn Engelbregt van Circus Engelbregt, documentairemaakster Olivia Glebbeek en Tijmen Schep van medialab SETUP. Deze creatievelingen vertelden over hun werkwijze, hoe zij ‘hackten’ en waarom zij zich verbonden voelen met de thematiek van Hacking Habitat. Een voorbeeld van hoe SETUP op een verassende wijze bewustwording wil creëren rondom het verzamelen van data, is het project De Nationale Verjaardagskalender. Aangezien overheden en grote bedrijven al op grote schaal data van ons verzamelen, vond SETUP het tijd om zelf een poging te wagen. Het doel van de kalender is om een database met de namen, adressen en verjaardagen van alle Nederlanders te maken. En zelfs met cadeausuggesties op basis van profiling algoritmes.

Het kaartspel Vraag en Antwoord stond centraal stond tijdens het werkatelier van Life Hack Marathon # 4. Dit spel is speciaal ontworpen in opdracht van Hacking Habitat door twee studenten van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Bea van Frankenhuyzen en Kim Meeuwissen van B&K Ontwerpers. Vraag en Antwoord opent discussies rondom maatschappelijke thema’s en zet aan tot de creatie van Life Hacks.

Voor wie meer wil weten over de laatste Life Hack Marathon over Bureaucratie, kijk hier voor foto’s door Nienke Jorissen. Voor PAPAFinds over ‘bureaucratie’, kijk hier. Jasper van Loenen ontwikkelde een prototype die het mogelijk maakt jou te informeren welke aanhef en toon een brief naar een werknemer van bijvoorbeeld een verzekeringsmaatschappij moet hebben om succes te boeken. Een temperatuurwijzer geeft je daartoe aanwijzingen die zijn gebaseerd op open data die online te vinden is over voorkeuren van die specifieke werknemer. Een link naar zijn werk is hier te vinden.